บรรยาย online ครั้งที่ 1 - วันที่ 16 มีนาคม 2564 

🏀 ข้อมูลที่ควรรู้เกี่ยวกับอภิธรรม

เชื่อกันว่า นิกายพระพุทธศาสนายุคแรกต่างก็สืบทอดคัมภีร์อภิธรรมปิฎกฉบับของตนเอง แต่ปัจจุบันมีฉบับสมบูรณ์เพียง 2 ฉบับเท่านั้นที่ยังคงรักษาสืบทอดไว้ได้ ดังนี้-

🏀 What should be known about Abhidhamma

It is customarily assumed that the multiple ancient Buddhist schools transmitted their own versions of Abhidharma collections, but only two complete canonical collections are preserved.

[1] อภิธรรมปิฎกนิกายสรวาสติวาท มี 7 คัมภีร์ ปัจจุบันยังเหลืออยู่เฉพาะฉบับแปลภาษาจีนโบราณ ประกอบด้วย (1) สังคีติปรยายะ คัมภีร์ว่าด้วยการสังคายนา (2) ธรรมสกันธ์ คัมภีร์ว่าด้วยกองแห่งธรรม (3) ปรัชญัปติศาสตร์ คัมภีร์ว่าด้วยเรื่องบัญญัติ (4) วิชญานกาย คัมภีร์ว่าด้วยหมวดหมู่แห่งวิญญาณ/จิต (5) ธาตุกาย คัมภีร์ว่าด้วยหมวดหมู่แห่งธาตุ (6) ปฺรกรณปาทะ คัมภีร์ว่าด้วยการอธิบายปกรณ์ และ (7) ชญานปรัสถาน คัมภีร์ว่าด้วยฐานที่ตั้งแห่งความรู้

[1] The Sarvāstivādin Abhidharma-piṭaka consists of seven texts surviving in full only in their ancient Chinese translations as follows: the Saṅgītiparyāya (Discourse on the Collective Recitation), the Dharmaskandha (Compendium of Dharmas), the Prajñaptiśāstra (Manual of Concepts), the Vijñānakāya (Compendium of Consciousness), the Dhātukāya (Compendium of Elements), the Prakaraṇapāda (Literary Exposition), and the Jñānaprasthāna (The Foundation of Knowledge).

[2] อภิธรรมปิฎกนิกายเถรวาท ประกอบด้วย (1) ธัมมสังคณี คัมภีร์ว่าด้วยหมวดหมู่แห่งธรรม (2) วิภังค์ คัมภีร์ว่าด้วยการจำแนกแยกย่อย (3) ธาตุกถา คัมภีร์ว่าด้วยเรื่องธาตุ (4) กถาวัตถุ คัมภีร์ว่าด้วยประเด็นข้อถกเถียง (ระหว่างนิกาย) (5) ปุคคลบัญญัติ คัมภีร์ว่าด้วยการบัญญัติบุคคล (6) ยมก คัมภีร์ว่าด้วยการจับคู่ และ (7) ปัฏฐาน คัมภีร์ว่าด้วยความสัมพันธ์ตามเหตุปัจจัย

[2] The Theravādin Abhidhamma-piṭaka comprises the Dhammasaṅgaṇi (Enumeration of Dhammas), the Vibhaṅga (Analysis), the Dhātukathā (Discourse on Elements), the Puggalapaññatti (Designation of Persons), the Kathāvatthu (Points of Discussion), the Yamaka (Pairs), and the Paṭṭhāna (Causal Conditions).

เรียบเรียงจาก The Stanford Encyclopedia of Philosophy เขียนโดย Noa Ronkin